به احترام قانون، در اماكن عمومي سگرت نكشيم
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

سرانجام افغانستان نيز كشيدن سگرت را در اماكن عمومي ممنوع كرد، اين هفته شوراي وزيران دولت افغانستان،اعلام كردكه كشيدن سگرت در ادارات دولتی، دانشگاهها، بیمارستانها، موترهاي بس و مکاتب ممنوع است. اداره حفاظت از محیط زیست افغانستان در طرح محدودیت كشيدن سگرت، پیشنهاد کرده است که در رستوارنها، هتلها و مهمانخانه ها نیز، با محدود کردن كشيدن سگرت، محل های مشخصی برای کشیدن سگريت در نظر گرفته شود. وزارتهای اطلاعات و فرهنگ، تحصیلات عالی، صحت عامه و حج و اوقاف نیز موظف شده اند تا از طریق رسانه ها و مساجد، در مورد مضرات مصرف سگرت به مردم آگاهی دهند.

اگرچنانچه اين طرح عملي گردد، يكي از بهترين طرح هاي دولت افغانستان است كه در طول پنچ سال گذشته انجام داده است و يگي از مهمترين گامهاي است كه همگام با ديگر كشورهاي جهان در راستاي صحت و بهداشت جهاني گام بر مي دارد. زيرا در چند دهه اخير ميزان مصرف سگرت در كشورهاي جهان سوم وبويژه كشورهاي فقير اسيايي و افرايقايي به شدت بالا رفته است و به يكي از بزرگترين مصرف كنند گان سگرت در جهان تبديل شده است، افغانستان يكي ازاين كشورهاي است كه با دودكردن صدها ميليون دانه سگرت پول هاي كلاني را به هوادود مي كنند و سودسرسام آورآن در جيب شركت هاي سگرت سازي مي رود. براساس یک بررسی که از سوی سازمان صحی جهان در مکاتب افغانستان انجام شده است، 50 درصد ازکودکان و جوانان افغان در بیرون از خانه و 70 درصد دیگر در داخل خانه های شان با دود سگرت مواجه هستند. این بررسی همچنین نشان می دهد که 64 درصد جوانان و کودکان افغان در جاده ها با اعلانات تشویق کننده ای استفاده از سگرت برخورده اند.

 قرار تحقيقات انجام شده علمي درجهان، امروزه از هر3 نفري كه مي ميرند يك نفر مبتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي هستند. سگرت اصلي ترين عامل ايجاد كننده اين بيماري است. بيماري هاي قلبي نظير انسداد عروق قلب و سكته قلبي جان تعداد زيادي از مردم را تهديد مي كند. در سال2000 ميلادي، 5 ميليون نفر بر اثركشيدن سگرت جان باخته اند. از اين تعداد افراد حدود 7/2 ميليون نفر در اثر ابتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي حاصل از مصرف سگرت جان باخته اند، يك ميليون نفر در اثر ابتلا به بيماري هاي ريوي جان خود را از دست دادند و850 هزار نفر در اثر ابتلا به سرطان ريه درگذشته اند. بيماري هاي حاصل از مصرف سگرت مصرف1 تا14 عددسگرت در روز احتمال ابتلا به سرطان ريه را8 برابر مي كند و اگر اين تعداد مصرفي به25 عدد در روز برسد، احتمال ابتلا به سرطان ريه25 برابر خواهد شد. اگر شخصي علاوه بر سگر ت از الكل و پيپ و نصوار هم استفاده كند شانس ابتلا به سرطان ريه، لب، دهان، گلو در وي دو چندان مي شود.

مصرف سگرت سبب افزايش ضربان قلب مي شود و فشار خون را هم بالا مي برد و نيزبا اثر روي عوامل انعقادي و نيز تغليظ خون ، احتمال تشکيل لخته و بسته شدن سرخرگها را افزايش مي دهد . افزون بر اين ، سگرت با اثر بر روي رگهاي کوچک ،خونرساني به بخشهاي انتهايي اندام ها را مختل مي کند و اين عارضه در افراد ديابتي که گرفتاري اعصاب محيطي نيز دارند ، بسيار مهم است و خطر قطع عضو را باز هم افزايش مي دهد اين آثار جدي از آثار سرطان زايي سگرت است که موجب ناتواني و مرگ خواهد شد .

افراد سگرتي در دهه سوم و چهارم زندگي خود 5 برابر ديگران احتمال ابتلا به حمله قلبي دارند يكسال پس از ترك سگرت خطر بيماري عروق قلب نصف ميشود و 15 سال پس از ترك ، خطر نسبي مرگ ناشي از بيماري قلبي به حد افراد غيرسگرتي مي رسد، تنگي نفس ، تپش قلب و افزايش فشارخون از اثرات قلبي زودرس مصرف سگرت است.

سگرت و مواد موجود درآن داراى 4000 تركيب شيميايى يا كيمياوي متفاوت هستند كه 43 مورد آن ها سمى هستند و به همين دليل خطر ابتلا به سرطان ، بيمارى قلبى، سكته، عقيم شدن، افزايش فشار خون، مشكلات باردارى، بيمارى هاى لثه، بيمارى هاى دندان، مسدود شدن شريان ها، زخم معده و آب مرواريد چشم را افزايش مى دهد.بسيارى از افراد نمى دانند كه سگرت حتى روى استخوان هاى آنها نيز تأثير مى گذارد و استخوان هاى افراد سگرتى حجم و ضخامت كمترى دارد و همين امر با شكستگى، عدم بهبود سريع و حتى بيمارى پوكى استخوان در آن ها مى شود. افراد سگرتى حتى هنگام راه رفتن و بالا و پايين رفتن از پله نيز دچار مشكل نفس تنگى مى شوند و نمى توانند حتى براى مدت كوتاهى بدوند، اما به محض اين كه سگرت را كنار بگذارند متوجه تغييرات در بدن خود و نفس كشيدن خود مى شوند و براحتى حتى براى مدت طولانى بدون نفس تنگى مى توانند بدوند و يا از پله ها بالا و پايين بروند. سگرت تنها براى فرد سگرتى مضر نيست و روى اطرافيان كه در كنار وى هستند نيز تأثير مى گذارد. سالانه بيش از 3000 نفر در اثر ابتلا به بيمارى سرطان و بيش از50 هزار نفر در اثر ابتلا به بيمارى قلبى جان خود را از دست مى دهند در حالى كه حتى يك بار هم سگرت نكشيده اند بلكه با فردى سگرتى زندگى و همنشينى كرده اند. به همين دليل است كه  سگريت كشيدن در اماكن عمومى ممنوع شده است.

به هرحال آمار هاي فوق بخش كوچكي از فجايعي است كه مصرف سگرت براي بشر در جهان به ارمغان آورده است و بيشترين مشتريان اين مواد سمي كشورهاي فقير و يا در حال توسعه هستند كه جان و سرمايه زندگي را به هوا دود مي كنند و به باد فنا مي دهند. آنچه در افغانستان مهم است اين است  كه فرهنگ مصرف سگرت بايد از جامعه برچيده شود، متاسفانه بر اساس آمار ها شهر هاي بزرگ افغانستان مثل كابل، هرات، مزار شريف و غزني بيشترين آمار مصرف سگرت را دارا مي باشند وسرمايه هاي شان را به هوا دود مي كنند. اكنون كه ممنوعيت مصرف سگرت در اماكن عمومي در افغانستان به صورت يك قانون در آمده است، سئوال اساسي اين است كه ايا دولت افغانستان مي توانند اين قانون را به مرد اجرا بگذارند و ماموران دولتي و مديرات ادارات و شركت ها و... هنگام كار از كشيدن سگرت  در اماكن عمومي خود داري خواهد كرد؟ متاسفانه در اين مورد در افغانستان نوعي تحكم غير منطقي وجود دارد كه اگر كسي به يكي از افراد سگرتي تذكر بدهد كه در داخل موتر سگرت نكش نوعي توهين به طرف مقابل به شمار ميرود. پارسال يكي ار هموطنان در داخل ملي بس شهري سگرت روشن كرد مردم هرچه گفتند كه سگرت خود را خاموش كن، او هيچ توجهي به اين خواسته مردم نكرد و با ناراحتي گفت: مه سگرت خوده مي كشم كدام بچه است كه مره نمانه!

متاسفانه اين منطق در بسياري از كساني كه در اماكن عمومي سگرت مي كشند مشا هده شده است و سگرت كشيدن را درانظارعمومي نوعي فخر و مباهات براي خود مي دانند. اكنون آنچه وظيفه وزارت هاي اطلاعات و فرهنگ، صحت عامه و حج و اوقاف است اين است در راستاي زدودن اين نوع از فخر فروشي ها و فرهنگ مصرفي غير معقول تلاش نمايند و براي اجراي اين قانون مجازات هايي را براي متخلفان آن در نظر بگيرند.

به هرحال اين تصميم دولت را در اين راستا ارج مي نهيم و به عنوان يك فرد فرهنگي وظيفه خود مي دانيم كه مضرات و زيانهاي جبران ناپذيري كه سگرت كشيدن دارد به مردم ابلاغ نماييم.

 

 


July 8th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسايل اجتماعي